Terugblik naar 2021

2021 was een bijzonder schildpadjaar voor mij. Zo heb ik een nieuw buitenverblijf voor de grote Afrikaanse Luipaardschildpad en Sulcata gebouwd. Daarnaast is de variatie in dieren waar ik voor mag zorgen toegenomen door de aanschaf van een bijzonder soort landschildpad; de Pannenkoekschildpad en vooral door de opvangdieren die van de dierenambulance in Den Haag, Alphen aan den Rijn en Utrecht komen.

In 2021 was het mijn plan een stichting te starten. Daardoor zou ik het opvangen en herplaatsen van reptielen - met name schildpadden - een professioneler karakter kunnen geven. Het biedt ook de mogelijkheid om fondsen en sponsoren te werven, om te voorzien in de verzorging (voedsel, stroom en verblijven) en het legaliseren van de dieren via ESF (European Studbook Foundation). Dit is er nog niet van gekomen, maar het plan is om dit idee in 2022 verder uit te werken.

Het afgelopen jaar heb ik m.b.v. Gendika de ondersoorten kunnen bepalen van de schildpadden, die ik het afgelopen jaar heb opgevangen. Gendika kan a.d.h.v het DNA (huid en swab) de ondersoort bepalen. In 2021 heb ik 0.1.0 Testudo graeca soussensis, 0.1.0 Testudo graeca graeca, 2.0.0 Testudo hermanni boettgeri en 1.0.0 Testudo horsfieldii opgevangen en één schildpad herplaatst.

Medio zomer 2021 ben ik toegetreden tot het bestuur van de European Turtle Alliance (voorheen Turtle Survival Alliance - Europe) en mede door de Brexit is deze stichting formeel verhuisd van het Verenigd Koninkrijk naar mijn woonadres. Bovendien heb ik met ingang van 1 januari 2022 de positie van voorzitter op mij genomen van een andere stichting; European Studbook Foundation, die de belangen van amfibieën en reptielen - en in het bijzonder - schildpadden behartigd.

Voor het volgende voorjaar staat er nog een groot buitenverblijf met kas voor de Marokkaanse landschildpadden in de planning. 2022 zal wat mij betreft dus naast het opvangen van landschildpadden ook nóg meer in het teken staan van samenwerken op zowel landelijk als Europees niveau zodat schildpadden beter beschermd en verzorgd worden. Daarnaast wil ik mijn ervaringen via deze blog en Trionyx blijven delen.

Nierproblemen?

Tijdens de zomer 2021 werd ik benaderd of ik een een hybride Russische vierteenschildpad (Testudo hermanni x Testudo horsfieldii) op te vangen. Los van het feit dat ik nog nooit van een dergelijke hybride kruising heb gehoord, bleek deze 'hybride' Russische vierteenschildpad bij ontvangst gewoon een mannelijk exemplaar van een Griekse landschildpad Testudo hermanni. Aan de hand van de lichte kleur, de vorm en grootte van het schild, vermoed ik dat het om een Testudo hermanni boettgeri gaat. Bij de overdracht verneem ik dat de schildpad ooit is gevonden door de dierenambulance en geplaatst bij een school in Zeeland. Het dier zou daar elke vakantie met een andere leerling mee naar huis gegaan zijn, om voor te zorgen. Zowel op school als bij de leerlingen thuis zou het dier niet de juiste verzorging hebben gehad met de juiste verlichting (UVB) en het juiste voedsel. Zoals verwacht had de schildpad ook last van een vervormd schild (MBD: Metabolic Bone Disease) en een ontzettende snavel; de zgn. papegaaienbek. De snavel heb ik meteen geknipt en het dier goed voedsel aangeboden. So far, so good ...

Omdat de winter er aankwam en ik ook deze schildpad in winterrust wilde hebben ben ik ook met dit dier - net als al m'n andere dieren - een ontwormingskuur aan het begin v.d. herfst gestart. Dit heb ik op aanraden van de reptielenarts met Fenbendazol gedaan. Na het (oraal) toedienen van de eerste ronde werd de schildpad wat rustiger en at het ook veel minder dan voorheen. Na ruim een week vond ik dat de schildpad er slecht uitzag; hij at niet meer en lag wat apathisch onder de UVB lamp (die hij nog wel elke dag opzocht). De lethargische fase bleef maar duren en na een week, en na dwangvoeding, vóór het tweede deel van de ontwormingskuur had de schildpad de pijp aan Maarten gegeven. Super balen dat deze schildpad het niet mocht redden. Door z'n slechte verleden had ik erg veel zin om, juist hem, er bovenop te krijgen.
Na sectie door de dierenarts bleek dat de schildpad afwijkende, kleine nieren had en dus was het vermoeden dat hij is overleden door nierfalen. Er zat ook alleen maar wit uraat in de blaas. Daarnaast was het hart ook helemaal uitgelubberd, dus ook hartfalen kan de doodsoorzaak zijn geweest. Wellicht dat door de slechte verzorging het dier slechte organen had en door de toegediende Fenbendazol moesten de nieren ineens zoveel verwerken, dat dat het dier fataal is geworden. Achteraf heb ik spijt dat ik het dier in winterrust wilde hebben en begonnen ben met een ontwormingskuur. Tip van de dierenarts: alleen dieren ontwormen die echt veel wormen hebben en geen standaard kuur meer voor de dieren die in en uit winterrust komen. Een wijze les zullen we maar zeggen.

Winterrust - de koelkast methode

Vorige winter was erg wispelturig. In een periode van 77 dagen heb ik temperaturen tussen de +12° en -15° Celsius gemeten. Een veel te grote amplitude voor de schildpadden die in winterrust waren. De dieren zaten in de schuur in een doos van piepschuim met daarin turf en bladafval. Toen er een weekend -15° werd voorspeld, heb ik alle dieren uit winterrust gehaald en binnen gehouden.
Zelf had ik dus ook erg veel last van de schommelde temperaturen en ervoer daardoor stress. Het verliep voor mijn gevoel veel minder goed dan de winter ervoor. Door de wekelijkse controle, kwam ik er achter dat een aantal dieren niet ging slapen en te veel afvielen gedurende de winterrust. Daarom heb ik ze eerder uit winterrust gehaald, omdat ik al eerder een slechte ervaring heb gehad met een dier wat tijdens/door de winterrust sterk afviel (zie een eerder bericht). Daarom was m'n voornemen om de winterrust van 2021-2022 anders en vooral beter te organiseren.

Ik heb een grote Liebherr (horeca)koelkast (zonder vriesvak) aangeschaft, omdat ik daar de temperatuur makkelijk zelf kon regelen. Op deze manier ben ik niet afhankelijk van de temperatuurschommelingen van moeder natuur en kan zo de temperatuur ook relatief stabiel houden (tussen de 5° en 8° Celsius). De schildpadden zijn tussen eind oktober (Testudo horsfieldii en Testudo hermanni boettgeri), begin november (Testudo graeca ibera) en eind november (Testudo graeca marokkensis en Testudo graeca soussensis) in winterrust gegaan, na een periode van een week of twee vasten. Voordat de schildpadden in winterrust gingen, heb ik ze nog even gebadderd om het poepen te stimuleren en de dieren de kans te geven om nog wat vocht tot zich te nemen, voordat ze zouden gaan 'slapen'. De schildpadden zitten allemaal in een aparte plastic bak gevuld met turfgrond en bladeren. Aan de buitenkant van de bak zit een label met de soortnaam, roepnaam, geslacht en vermelding van de datum wanneer de dieren in winterrust zijn gegaan. In het deksel zitten natuurlijk gaatjes om lucht toe te laten. In de plastic bak blijft de (lucht)vochtigheid redelijk hoog om de dieren van vocht te voorzien. In de koelkast heb ik de plastic containers opgestapeld (zie foto) en elke dag doe ik de koelkast één keer open en dicht om nieuwe lucht in de koelkast te laten stromen. Elke week haal ik het deksel van de plastic bakken om de ventilatie te verbeteren en de dieren te controleren en te kijken of er schimmel op de bladeren, het substraat of de schildpad zelf groeit. Dit verwijder ik dan natuurlijk. Ook weeg ik de dieren om hun gezondheid enigszins in de gaten te houden.

In de tussentijd ben ik de verblijven in de tuin aan het verbeteren. Zodra de schildpadden weer wakker worden in de lente, kunnen ze meteen in hun nieuwe buitenverblijf gaan!