Winterrust 2020-2021

Deze winter heb ik de Griekse landschildpadden weer in winterslaap of eigenlijk winterrust gedaan. Het ging om de dieren van de soorten Testudo graeca marokkensis, Testudo graeca ibera en Testudo horsfieldii. Mijn Testudo hermanni zit sinds de zomer bij een vriend en doet daar de winterslaap. Niet alle dieren zijn in winterrust gegaan, de tropische schildpadden natuurlijk niet en één dier is niet in winterrust gegaan, vanwege een zorgelijke gezondheid; slechte eetlust en een snotneus. (Die het overigens op het moment van schrijven weer heel goed doet). 

Schildpadden zijn koudbloedig of beter ectotherm en zijn afhankelijk van warmtebronnen uit de omgeving en hebben dus zonnewarmte nodig om te (over)leven. Zodra de dagen korter worden en het aantal zonuren afneemt gaat de schildpad in winterrust totdat het weer warmer wordt. Winterrust wordt volgens 'de literatuur' gedaan om seizoenen te creëren, waardoor de dieren in gevangenschap beter gedijen, net als in het wild. 

Twee tot drie weken voordat de schildpadden in winterrust zouden gaan, ben ik de dieren minder gaan voeren en heb ik ervoor gezorgd dat de nachttemperatuur daalde in de buitenverblijven. Dit was veel later dan vorig jaar en pas medio november, omdat het diep in oktober nog veel te warm was voor een winterrust en de dieren nog konden zonnebaden en volop aten.

Mijn schildpadden doen hun winterslaap in een isolatiedoos van piepschuim, gevuld met een mengsel van composterend Noors boshout (gekocht bij het Schildpaddencentrum) en kokosbedekker van de Intratuin, om ook de vochtigheid hoog te houden tijdens de winterrust. In elke piepschuimen doos zit een thermometer en luchtvochtigheidsmeter om beiden in de gaten te houden. De luchtvochtigheid minstens boven de 85% en een temperatuur van 3-7 graden schijnt volgens de literatuur optimaal te zijn. Indien het te warm wordt, worden de dieren wakker en gaan ze bewegen en gewicht verliezen. En dat vind ik onwenselijk.

 

Elke week weeg ik alle schildpadden die in winterrust zijn en noteer ik het gewicht. De schildpadden leg ik niet op hun rug, want dat kan stress geven, waardoor ze kunnen gaan urineren en dus veel vocht verliezen. Ik zet de schildpadden op een omgekeerd bakje op de weegschaal, waardoor de poten vrij komen en ze gemakkelijk gewogen kunnen worden (zie foto). Een vuistregel is dat zodra een schildpad meer dan 10% van z'n gewicht dreigt te verliezen tijdens de winterrust, het dier wakker gemaakt moet worden. Ik haal dat dier dan uit z'n winterrust en plaats het dier binnen, welke ik na een paar uur in een verwarmd terrarium zet en voorzie van voedsel. Deze winter heb ik één dier uit winterrust gehaald, omdat deze simpelweg niet ging slapen. De juveniele Testudo graeca ibera bleef rond lopen in de piepschuimen doos en was na een maand ruim 5% afgevallen. Ik durfde met dit dier de winterrust niet door te zetten.

Ondanks dat er ventilatiegaten in de dozen zitten, haal ik elke week ook het deksel van de doos om nieuwe verse lucht binnen te laten. Als ik de dieren weeg, controleer ik ook of de dieren misschien geplast hebben, er schimmel groeit in de bak of op de schildpadden en of de dieren zichtbare gezondheidsproblemen hebben (zoals parasieten, schimmel, wondjes, natte neus etc.). Indien dat het geval is dan overleg ik met mijn reptielenarts van Vets World Wild over de eventuele te ondernemen acties. Tijdens het wegen haal ik de schildpadden niet naar binnen, maar laat ze in de koele omgeving van de schuur, omdat ze niet moeten opwarmen en tijdens deze meetmomenten.  En nu maar wachten tot medio maart als de dieren weer lekker naar buiten kunnen ...