Medio zomer 2018 heb ik twee Kolenbranderschildpadden (Chelonoidis carbonaria) van een bevriende reptielenhouder overgenomen. Ik had nog niet veel ervaring met deze soort en was meteen onder de indruk van het formaat: de grootste van de twee was ruim 13 cm. En ik had nog geen schildpad die zo 'groot' was. Ik zag wel dat de dieren niet mooi glad opgegroeid waren, maar wilde ze toch graag meenemen. Al was het maar om ze een goede leefomgeving te verzorgen.
Inmiddels zijn beide dieren bijna 20 cm en doen het prima in de groep van vier kolenbranderschildpadden. Ze vallen wel op door hun misvormde rugschild (carapax). Misvormd omdat het rugschild bobbelig is, i.p.v. mooi glad opgegroeid. Nu is mij door verschillende bronnen verzekerd dat het schild niet helemaal glad hoeft te zijn (heeft de man tenminste houvast bij de paring) en ik me geen zorgen hoef te maken over een beetje bultvorming; het zgn. 'pyramiding' wat de andere twee uit de groep een beetje hebben. Maar 'zorgen maken' is eigenlijk zinloos, omdat de misvorming niet meer hersteld kan worden. Het enige wat ik kan doen is erger proberen te voorkomen. Van andere schildpadhouders en uit literatuur heb ik begrepen dat misvorming aan het rugschild Metabolic Bone Disease genoemd wordt. Daarom heb ik wat meer gelezen en bekeken over Metabolic Bone Disease of kort MBD in vakliteratuur en op internet.
Metabolic Bone Disease is één van de meest voorkomende aandoeningen bij reptielen die gehouden worden in gevangenschap. Deze aandoening resulteert vaak door een verkeerde huisvesting van deze dieren. Er zijn meerdere types van het vergroeien van het skelet bij reptielen en worden allen gegroepeerd onder de term Metabolic Bone Disease (MBD).
Er wordt door verschillende bronnen (dierenartsen, schildpaddenhouders en andere experts) gedacht dat MBD veroorzaakt wordt door (een combinatie van) te weinig of geen UV-licht (waardoor een te kort aan vitamine D3), te weinig calcium in het voedsel, een verkeerde verhouding calcium/fosfor in de voeding, te veel proteïne in het voedsel (waardoor het dier te snel groeit), te hete warmtespot en te lage luchtvochtigheid waardoor het schild uit zou drogen. Het komt ook meer voor bij dieren die in terraria gehouden worden, dan bij dieren die buiten (in het wild) leven.
Om te voorkomen dat de MBD verergert bij mijn schildpadden, hangen er UV (A en B) lampen in het terrarium, krijgen de dieren extra calcium (in de vorm van sepia en poeder) en zorg ik voor een hogere luchtvochtigheid door elke dag gebruik te maken van een sproeisysteem van Jewel Spray. Hierdoor hoop ik de klimatologische omstandigheden optimaal te verkrijgen om verergering te voorkomen en om ook de aandoening Metabolic Bone Disease bij andere dieren juist te voorkomen. Helaas leven we in een te koud (m.n. de winter) klimaat, waardoor de Kolenbranders niet het gehele jaar door buiten kunnen leven, anders zou ik de dieren nog betere leefomstandigheden kunnen bieden. Zolang de dieren actief zijn, goed eten en geen andere gebreken vertonen blijf ik met plezier deze dieren houden.
n.b.: voor een wetenschappelijk stuk over Metabolic Bone Disease en de eventuele behandeling verwijs ik naar het masterproef van Robby van Leeuwenberg - student diergeneeskunde Universiteit van Gent.
